Mit testów IQ

człowiek znak zapytania

Teorie inteligencji oraz narzędzia służące do jej pomiaru od zawsze rozgrzewają zwolenników i przeciwników do czerwoności. Czym w istocie jest sama inteligencja i czy jej iloraz idzie w parze z jakością życia? O tym w dzisiejszym artykule.

Fenomen popularności testów IQ

Ludzie od dawien dawna mają tendencję do łechtania własnej próżności. Chęć do zaspokojenia wysokiej samooceny, doprowadzała często do manipulowania nauką dla własnych korzyści. Nie chodzi mi tu tylko o dawną pseudonaukę — frenologię, która miała udowadniać, że ze względu na fakt, iż mózgi mężczyzn są średnio o 9% większe, to właśnie panowie są inteligentniejsi. Ale także bardziej współczesne teorie, np. w postaci tego, iż inteligencję dziedziczymy po matce, ponieważ pewna pani psycholog bezpodstawnie połączyła kilka badań naukowych. Tak jak kiedyś starano się udowodnić wyższość mężczyzn nad kobietami, tak dziś robi się dosłownie to samo, tylko że w drugą stronę. Kłopot z inteligencją jest jednak taki, że za bardzo nie wiemy, czym ona w ogóle jest.

Teorie inteligencji Sperman’a i Gardnera

Jedną z osób, która prowadziła badania na ten temat był Charles Sperman, który podzielił inteligencję na dwa rodzaje. Inteligencję G, do której zaliczał między innymi umiejętność rozumowania i rozwiązywania problemów. Zaś inteligencja S miała odpowiadać za inteligencję specyficzną, tak jak choćby komunikacja czy umiejętności intrapersonalne, czy interpersonalne. Krytycy tej teorii pokazują, iż zbytnio on uprościł swoją teorię, ukazując 120 rodzajów inteligencji (już sobie mogę wyobrazić test na 120 rodzajów inteligencji).

Teoria inteligencji wielorakiej Gardnera wyróżnia dziewięć typów inteligencji. Inteligencję językową, muzyczną, logiczno — matematyczną, wizualno — przestrzenną, kinestetyczną, intrapersonalną, interpersonalną, przyrodniczą i egzystencjalną. Testy na IQ badają zwykle tylko inteligencję językową czy matematyczną, testy AQ (inteligencja systemowa) inteligencję logiczną i wnioskowania na podstawie dostępnych danych, a testy na EQ badają inteligencję intrapersonalną i interpersonalną. Trudno jednak znaleźć test, który potrafiłby zbadać je wszystkie na raz. Krytycy tej teorii zarzucają jednak, że nie są to określone typy inteligencji, a jedynie umiejętności. Istnieje także dość mała ilość badań popierająca badania Gardnera.

Podejście Sternberga i Piageta

Teoria inteligencji Sternberga dzieli zaś inteligencję na inteligencję analityczną, kreatywną i praktyczną. Przy czym wykazał jednoznacznie niską korelację między inteligencją analityczną (inaczej nazywaną akademicką) a inteligencją praktyczną. Oznacza więc to, iż sama umiejętność analizowania danych, wyciągania wniosków i posiadania olbrzymiej wiedzy, mało kiedy przekłada się na ilość zer na koncie i coś, co moglibyśmy nazwać sukcesem zawodowym.

Jakby jeszcze było tego mało, mamy także indywidualne podejście do inteligencji. Piaget określał inteligencję jako umiejętność uczenia się, zaś twórca polskiego podręcznika do psychologii jako konstrukt teoretyczny odnoszący się do względnie stałych warunków wewnętrznych człowieka, determinujących efektywność działań, wymagających procesów poznawczych. Warunki te kształtują się w wyniku interakcji genotypu, środowiska i własnej aktywności człowieka.

Teorie inteligencji a rzeczywistość

Wszystkie teorie inteligencji, jakie istnieją, mają jeszcze jedną wadę. Zwykle odnoszą się do specyficznych warunków i mają określony zasięg działania. Są także kiepskimi prognostykami sukcesu zawodowego i życiowego w przyszłości. Badania Termana pokazały, że w przypadku chęci uzyskania satysfakcjonującego życia, bardziej od samej wysokiej inteligencji, liczy się skupienie na celu, umiejętność dążenia do niego i wysoka samoocena, która sprawia, że jesteśmy bardziej skłonni wierzyć w swój sukces. Co potwierdzają takie przypadki jak Andy’iego Warhola czy Steve’a Joba, którzy według standardowych testów na IQ byli… na skraju upośledzenia umysłowego.

Dlaczego wierzymy w inteligencję?

Inteligencja w XXI wieku przypomina trochę bożka, który ma zapewnić nam sukces zawodowy. Zapominamy przy okazji, że wiedza czy umiejętności nie muszą przekładać się na nasz sukces zawodowy, ponieważ ludzie są istotami stadnymi. O naszym sukcesie bardziej decydują nasze umiejętności dogadywania się z innymi, trudno bowiem stworzyć coś wielkiego samemu; motywacja, dzięki której dążymy do przodu; i pasja, w której z czasem stajemy się specjalistami. Sama zaś nasza własna inteligencja, choć pełni ważną funkcję, nie jest czymś, dzięki czemu cokolwiek w życiu osiągniemy. Co najwyżej możemy sobie nią, jak na samym początku napisałem, połechtać własne ego.

Subskrybuj
Powiadom o
guest
0 komentarzy
najstarszy
najnowszy oceniany
Inline Feedbacks
View all comments

Babeczki z innej beczki

Salon kobiet

Poznałyśmy się w sytuacji, kiedy powierzono nam bardzo ciekawe wyzwanie – redagowanie magazynu i wszelkich kanałów komunikacyjnych o kobietach, dla kobiet i z kobietami…

Najnowsze posty

Osadzona, książka, obraz, kobieta

„Osadzona” Anny Matusiak – recenzja książki

Przeczytana jednym tchem jak pozostałe książki Anny Matusiak. Osadzona jest inna niż pozostałe. Ma jednak punkty styczne, ale o tym później. Tym razem Ania zabiera nas w daleką podróż. Do przepięknej Japonii. Niestety główna bohaterka nie miała okazji poznać jej piękna…

zupa TAJSKA

Zupa tajska

Zanim powiesz: to nie dla mnie, mam coś, co cię przekona. Mianowicie, zupę robi się max. 30 minut, a jest tak pyszna, że na jednej dokładce się nie skończy. Dodam, że jest tak prosta, że nawet jeśli masz, dwie lewe ręce, to dalej masz dwie, więc nie marudź.

Wyrzuty sumienia

Na pewno dopadły każdego i każdą z nas w różnych sytuacjach życia. Na pewno wywołały w nas niemiłe uczucia i zapewniły stres i nieprzespane noce. Wyrzuty sumienia, bo o nich mowa – czy rzeczywiście warto się nimi przejmować? Czy pozwolić im na wprowadzanie zmian w naszym życiu?

zielona sałatka z bobem

Sałatka z bobem

Pyszna i kolorowa sałatka z młodym bobem, świeżymi warzywami i oliwkami to idealna przekąska na ciepłe, letnie dni. W okresie zimowym, gdy brakuje świeżego bobu, można użyć tego mrożonego. Sałatkę z bobem warto podać w towarzystwie aromatycznego sosu, na przykład zielonego sosu na bazie jogurtu greckiego. Nada naszej potrawie wyjątkowego smaku i sprawi, że będzie się pięknie prezentować.

Weekendowa wycieczka

Cudze chwalicie — swego nie znacie — mówi stare przysłowie. Często szukamy miejsc do wypoczynku w dalekich zakątkach świata, a nie wiemy, że całkiem niedaleko są miejsca, które warto zobaczyć i gdzie można odpocząć. Dziś proponuję wycieczkę do Lichenia.

Piotr Krysiak Dziewczyny z Dubaju 2

Dubaj jest w nas

Od dłuższego czasu przyglądam się zamieszaniu, jakie wywołała publikacja książki Piotra Krysiaka Dziewczyny z Dubaju 2 – zamieszaniu, dodajmy, nieco wykreowanemu przez autora, który akurat w dziedzinie marketingu ma sporo talentu i doświadczenia. Ostatnio Audioteka.pl wycofała ze sprzedaży wersję audio tej publikacji, tłumacząc to zbyt dużymi kontrowersjami, jakie budzi tytuł (być może taką decyzję wymusił nowy właściciel Audioteki.pl, czyli Wirtualna Polska, który nie chce kłopotów na samym starcie).

Z potrzeby bliskości

Każdy z nas posiada określone potrzeby i dąży do ich zaspokojenia. Jedną z nich jest potrzeba bliskości, która u dzieci w gruncie rzeczy gra pierwsze skrzypce. Z tym że ta potrzeba nie znika, ale pozostaje w każdym z nas — również w dorosłości. Niektórzy zaspokajają ją, wchodząc w związki formalne lub nie. Inni, tworząc sieć przyjaciół, z którymi starają się utrzymywać bliższy kontakt, czasami przypominający wręcz relację, jaka łączy rodzeństwo.

Babeczki z innej beczki

Masz pytanie?
Skontaktuj się z nami